I. Świat zwierząt | Uczeń:
wymienia wspólne cechy zwierząt
wyjaśnia, czym różnią się zwierzęta kręgowe od bezkręgowych
wyjaśnia, czym jest tkanka
wymienia podstawowe rodzaje tkanek zwierzęcych
przy pomocy nauczyciela przeprowadza obserwację mikroskopową tkanek zwierzęcych i rysuje obrazy widziane pod mikroskopem
wymienia rodzaje tkanki łącznej
wymienia składniki krwi
przy pomocy nauczyciela przeprowadza obserwację mikroskopową tkanek zwierzęcych i rozpoznaje elementy tkanki widziane pod mikroskopem
| Uczeń:
przedstawia poziomy organizacji ciała zwierząt
podaje przykłady zwierząt kręgowych i bezkręgowych
wymienia najważniejsze funkcje wskazanej tkanki zwierzęcej
opisuje budowę wskazanej tkanki
przy niewielkiej pomocy nauczyciela przeprowadza obserwację mikroskopową tkanek zwierzęcych i rysuje obrazy widziane pod mikroskopem
wskazuje rozmieszczenie omawianych tkanek w organizmie
opisuje składniki krwi
przy niewielkiej pomocy nauczyciela przeprowadza obserwację mikroskopową tkanek zwierzęcych i rozpoznaje elementy tkanki widziane pod mikroskopem
| Uczeń:
definiuje pojęcia komórka, tkanka, narząd, układ narządów, organizm
na podstawie podręcznika przyporządkowuje podane zwierzę do odpowiedniej grupy systematycznej
określa miejsca występowania w organizmie omawianych tkanek
samodzielnie przeprowadza obserwację mikroskopową tkanek zwierzęcych i przy pomocy nauczyciela rysuje obrazy widziane pod mikroskopem
wskazuje zróżnicowanie w budowie tkanki łącznej
omawia funkcje składników krwi
samodzielnie przeprowadza obserwację mikroskopową tkanek zwierzęcych i przy niewielkiej pomocy nauczyciela rozpoznaje charakterystyczne elementy obserwowanej tkanki
| Uczeń:
charakteryzuje bezkręgowce i kręgowce
charakteryzuje pokrycie ciała bezkręgowców i kręgowców
podaje przykłady szkieletów bezkręgowców
charakteryzuje budowę poszczególnych tkanek zwierzęcych
rozpoznaje na ilustracji rodzaje tkanek zwierzęcych
omawia budowę i sposób funkcjonowania tkanki mięśniowej
samodzielnie przeprowadza obserwację mikroskopową tkanek zwierzęcych i rysuje obrazy widziane pod mikroskopem
omawia właściwości i funkcje tkanki kostnej, chrzęstnej i tłuszczowej
charakteryzuje rolę poszczególnych składników morfotycznych krwi
samodzielnie przeprowadza obserwację mikroskopową tkanek zwierzęcych i na podstawie ilustracji rozpoznaje charakterystyczne elementy obserwowanej tkanki
| Uczeń:
prezentuje stopniowo komplikującą się budowę ciała zwierząt
na podstawie opisu przyporządkowuje zwierzę do odpowiedniej grupy systematycznej
na podstawie ilustracji analizuje budowę tkanek zwierzęcych
wykazuje związek istniejący między budową tkanek zwierzęcych a pełnionymi przez nie funkcjami
samodzielnie przeprowadza obserwację mikroskopową tkanek zwierzęcych
wykonuje z dowolnego materiału model wybranej tkanki zwierzęcej
wykazuje związek istniejący między budową elementów krwi a pełnionymi przez nie funkcjami
samodzielnie przeprowadza obserwację mikroskopową tkanek zwierzęcych i na podstawie ilustracji rozpoznaje oraz opisuje elementy tkanki widziane pod mikroskopem |
II. Od płazińców do pierścienic | Uczeń:
wskazuje miejsce występowania płazińców
rozpoznaje na ilustracji tasiemca
wskazuje środowisko życia nicieni
rozpoznaje na ilustracji nicienie wśród innych zwierząt
rozpoznaje pierścienice wśród innych zwierząt
wskazuje środowisko życia pierścienic
| Uczeń:
wskazuje na ilustracji elementy budowy tasiemca
wskazuje drogi inwazji tasiemca do organizmu
opisuje na podstawie schematu cyklu rozwojowego tasiemca żywiciela pośredniego
wskazuje charakterystyczne cechy nicieni
omawia budowę zewnętrzną nicieni
wymienia choroby wywołane przez nicienie
wymienia cechy charakterystyczne budowy zewnętrznej pierścienic
wyjaśnia znaczenie szczecinek | Uczeń:
omawia przystosowanie tasiemca do pasożytniczego trybu życia
wyjaśnia znaczenie płazińców
wskazuje rolę żywiciela pośredniego i ostatecznego w cyklu rozwojowym tasiemca
wskazuje drogi inwazji nicieni do organizmu
wyjaśnia, na czym polega „choroba brudnych rąk”
omawia środowisko i tryb życia pijawki
na żywym okazie dżdżownicy lub na ilustracji wskazuje siodełko i wyjaśnia jego rolę | Uczeń:
charakteryzuje wskazane czynności życiowe płazińców
omawia sposoby zapobiegania zarażeniu się tasiemcem
charakteryzuje objawy chorób wywołanych przez nicienie
omawia znaczenie profilaktyki
wskazuje przystosowania pijawki do pasożytniczego trybu życia
charakteryzuje wskazane czynności życiowe pierścienic
| Uczeń:
analizuje możliwości zakażenia się chorobami wywoływanymi przez płazińce
ocenia znaczenie płazińców w przyrodzie i dla człowieka
analizuje możliwości zakażenia się chorobami wywoływanymi przez nicienie
przygotowuje prezentację np. PowerPoint) na temat chorób wywoływanych przez nicienie
charakteryzuje znaczenie nicieni w przyrodzie i dla człowieka
zakłada hodowlę dżdżownic, wskazując, jak zwierzęta te przyczyniają się do poprawy struktury gleby
ocenia znaczenie pierścienic w przyrodzie i dla człowieka
|
III. Stawonogi i mięczaki | Uczeń:
rozpoznaje stawonogi wśród innych zwierząt
wymienia skorupiaki, owady i pajęczaki jako zwierzęta należące do stawonogów
wymienia główne części ciała poszczególnych grup stawonogów
wymienia główne części ciała skorupiaków
rozpoznaje skorupiaki wśród innych stawonogów
wymienia elementy budowy zewnętrznej owadów
wylicza środowiska życia owadów
rozpoznaje owady wśród innych stawonogów
wymienia środowiska występowania pajęczaków
rozpoznaje pajęczaki wśród innych stawonogów
wymienia miejsca występowania mięczaków
wskazuje na ilustracji elementy budowy ślimaka
| Uczeń:
wymienia miejsca bytowania stawonogów
rozróżnia wśród stawonogów skorupiaki, owady i pajęczaki
wskazuje środowiska występowania skorupiaków
opisuje budowę zewnętrzną skorupiaków
wskazuje charakterystyczne cechy budowy wybranych gatunków owadów
na wybranych przykładach omawia znaczenie owadów dla człowieka
wskazuje charakterystyczne cechy budowy zewnętrznej pajęczaków
omawia sposób odżywiania się pajęczaków
omawia budowę zewnętrzną mięczaków
wskazuje na ilustracjach elementy budowy mięczaków
| Uczeń:
wykazuje różnorodność miejsc bytowania stawonogów
przedstawia kryteria podziału stawonogów na skorupiaki, owady i pajęczaki
opisuje funkcje odnóży stawonogów
nazywa poszczególne części ciała u raka stawowego
omawia wskazane czynności życiowe
na kilku przykładach omawia różnice w budowie owadów oraz ich przystosowania do życia w różnych środowiskach
na wybranych przykładach omawia znaczenie owadów dla człowieka
na podstawie cech budowy zewnętrznej pajęczaków przyporządkowuje konkretne okazy do odpowiednich gatunków przedstawionych w podręczniku
na podstawie obserwacji żywych okazów lub filmu edukacyjnego omawia czynności życiowe pajęczaków
na podstawie obserwacji żywych okazów lub filmu omawia czynności życiowe mięczaków
| Uczeń:
charakteryzuje wskazane czynności życiowe stawonogów
omawia cechy umożliwiające rozpoznanie skorupiaków, owadów i pajęczaków
wymienia cechy adaptacyjne wskazanej grupy stawonogów
wyjaśnia, czym jest oko złożone
wykazuje związek między budową skorupiaków a środowiskiem ich życia
wynienia znaczenie skorupiaków w przyrodzie
wykazuje związek istniejący między budową odnóży owadów a środowiskiem ich życia
na wybranych przykładach omawia znaczenie owadów w przyrodzie i dla człowieka
omawia sposoby odżywiania się pajęczaków na przykładzie wybranych przedstawicieli
charakteryzuje odnóża pajęczaków
wykazuje różnice w budowie ślimaków, małży i głowonogów
omawia znaczenie mięczaków w przyrodzie i dla człowieka | Uczeń:
przedstawia różnorodność budowy ciała stawonogów oraz ich trybu życia, wykazując jednocześnie ich cechy wspólne
analizuje cechy adaptacyjne stawonogów, umożliwiające im opanowanie różnych środowisk
charakteryzuje znaczenie skorupiaków w przyrodzie i dla człowieka
analizuje budowę narządów gębowych owadów i wykazuje jej związek z pobieranym pokarmem
ocenia znaczenie pajęczaków w przyrodzie i dla człowieka
analizuje elementy budowy zewnętrznej pajęczaków i wykazuje ich przystosowania do środowiska życia
rozpoznaje na ilustracji gatunki ślimaków
konstruuje tabelę, w której porównuje trzy grupy mięczaków |
IV. Kręgowce i zmiennocieplne | Uczeń:
wskazuje wodę jako środowisko życia ryb
rozpoznaje ryby wśród innych zwierząt kręgowych
wymienia kilka gatunków ryb przedstawionych w podręczniku
nazywa rybę wskazywaną przez nauczyciela
wskazuje środowisko życia płazów
wymienia części ciała płazów
wskazuje na ilustracji płazy ogoniaste, beznogie i bezogonowe
wymienia środowiska życia gadów
omawia budowę zewnętrzną gadów
wskazuje na ilustracji jaszczurki, krokodyle, węże i żółwie
| Uczeń:
na podstawie ilustracji omawia budowę zewnętrzną ryb
przyporządkowuje wskazany organizm do ryb na podstawie znajomości ich cech charakterystycznych
podaje przykłady zdobywania pokarmu przez ryby
podaje nazwę ryby dwuśrodowiskowej
na podstawie ilustracji omawia budowę zewnętrzną płaza
wymienia stadia rozwojowe żaby
podaje przykłady płazów żyjących w Polsce
wymienia główne zagrożenia dla płazów
wyjaśnia związek istniejący między występowaniem gadów a ich zmiennocieplnością
rozpoznaje gady wśród innych zwierząt
określa środowiska życia gadów
podaje przyczyny zmniejszania się populacji gadów | Uczeń:
na podstawie obserwacji żywych okazów lub filmu omawia czynności życiowe ryb
nazywa płetwy i wskazuje ich położenie
opisuje proces wymiany gazowej u ryb
kilkoma przykładami ilustruje strategie zdobywania pokarmu przez ryby
wymienia kilka nazw gatunkowych ryb żyjących w Bałtyku
charakteryzuje przystosowania płazów do życia w wodzie i na lądzie
omawia wybrane czynności życiowe płazów
rozpoznaje na ilustracji przykłady płazów ogoniastych , bezogonowych i beznogich
omawia główne zagrożenia dla płazów
opisuje przystosowania gadów do życia na lądzie
omawia tryb życia gadów
omawia sposoby zdobywania pokarmu przez gady
wskazuje sposoby ochrony gadów | Uczeń:
wyjaśnia, na czym polega zmiennocieplność ryb
omawia sposób rozmnażania ryb, wyjaśniając, czym jest tarło
omawia znaczenie ryb w przyrodzie i dla człowieka
wskazuje zagrożenia i konieczność ochrony ryb
omawia cykl rozwojowy żaby i wykazuje jego związek z życiem w wodzie i na lądzie
rozpoznaje przedstawicieli płazów wśród innych zwierząt, wskazując na ich charakterystyczne cechy
charakteryzuje płazy ogoniaste, bezogonowe i beznogie
wskazuje sposoby ochrony płazów
charakteryzuje rozmnażanie i rozwój gadów
analizuje przebieg wymiany gazowej u gadów
charakteryzuje gady występujące w Polsce
wyjaśnia przyczyny wymierania gadów i podaje sposoby zapobiegania zmniejszaniu się ich populacji | Uczeń:
omawia przystosowania ryb w budowie zewnętrznej i czynnościach życiowych do życia w wodzie
wykazuje związek istniejący między budową ryb a miejscem ich bytowania
wyjaśnia, w jaki sposób przebiega wymiana gazowa u płazów, wykazując związek z ich życiem w dwóch środowiskach
wykazuje związek istniejący między trybem życia płazów a ich zmiennocieplnością
ocenia znaczenie płazów w przyrodzie i dla człowieka
wykonuje portfolio lub prezentację multimedialną na temat płazów żyjących w Polsce
analizuje pokrycie ciała gadów w kontekście ochrony przed utratą wody
wykazuje związek między sposobem rozmnażania gadów a środowiskiem ich życia
ocenia znaczenie gadów w przyrodzie i dla człowieka
przygotowuje prezentację (np. PowerPoint) na temat gadów żyjących w Polsce |
V. Kręgowce stałocieplne | Uczeń:
wymienia różnorodne siedliska występowania ptaków
na żywym okazie lub na ilustracji wskazuje cechy budowy ptaków
rozpoznaje ptaki wśród innych zwierząt, wskazując ich charakterystyczne cechy
wymienia przykłady ptaków żyjących w różnych środowiskach
wskazuje środowiska występowania ssaków
na podstawie ilustracji omawia budowę zewnętrzną ssaków
wymienia przystosowania ssaków do zróżnicowanych środowisk ich bytowania | Uczeń:
rozpoznaje rodzaje piór
wymienia elementy budowy jaja
wskazuje ptaki jako zwierzęta stałocieplne
ocenia pozytywne znaczenie ptaków w przyrodzie
wykazuje zróżnicowanie siedlisk zajmowanych przez ssaki
określa ssaki jako zwierzęta stałocieplne
wymienia wytwory skóry ssaków
wykazuje zależność między budową morfologiczną ssaków a zajmowanym przez nie siedliskiem
nazywa wskazane zęby ssaków | Uczeń:
omawia przystosowania ptaków do lotu
omawia budowę piór
wyjaśnia proces rozmnażania i rozwój ptaków
wykazuje rolę piór w utrzymaniu stałocieplności
omawia znaczenie ptaków w przyrodzie i dla człowieka
wskazuje zagrożenia dla ptaków
na ilustracji lub na żywym obiekcie wskazuje cechy charakterystyczne i wspólne dla ssaków
wyjaśnia, że budowa skóry ssaków ma związek z utrzymywaniem przez nie stałocieplności
omawia proces rozmnażania i rozwój ssaków
rozpoznaje zęby ssaków i wyjaśnia ich funkcje
wyjaśnia znaczenie ssaków dla przyrody
| Uczeń:
analizuje budowę piór ptaków w związku z pełnioną przez nie funkcją
wykazuje związek istniejący między wymianą gazową a umiejętnością latania ptaków
wyjaśnia proces rozmnażania i rozwoju ptaków
wykazuje związek istniejący między wielkością i kształtem dziobów ptaków a rodzajem spożywanego przez nie pokarmu
omawia sposoby ochrony ptaków
opisuje przystosowania ssaków do różnych środowisk życia
charakteryzuje opiekę nad potomstwem u ssaków
identyfikuje wytwory skóry ssaków
omawia znaczenie ssaków dla człowieka
wymienia zagrożenia dla ssaków | Uczeń:
wykazuje związek istniejący między przebiegiem wymiany gazowej a przystosowaniem ptaków do lotu
rozpoznaje na ilustracji lub podczas obserwacji w terenie rozpoznaje gatunki ptaków zamieszkujących najbliższą okolicę
wykazuje związek między stałocieplnością ptaków a środowiskiem i trybem ich życia
korzysta z aplikacji do oznaczania popularnych gatunków ptaków
analizuje związek zachodzący między wymianą gazową ssaków a zróżnicowanymi środowiskami ich występowania i ich życiową aktywnością
analizuje funkcje skóry w aspekcie różnorodności siedlisk zajmowanych przez ssaki
analizuje zagrożenia ssaków i wskazuje sposoby ich ochrony
wykazuje przynależność człowieka do ssaków |